Organizacja Parlamentu
Parlament Europejski jest jedyną instytucją ponadnarodową, której członkowie są demokratycznie wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich. Jest on przedstawicielem obywateli Państw Członkowskich. Parlament Europejski jest wybierany co pięć lat i ustanawia liczne prawa (dyrektywy, rozporządzenia, itp.), które mają wpływ na życie codzienne każdego obywatela.
Przewodniczący i jego funkcje
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego jest wybierany na odnawialny okres dwóch i pół roku, to jest na połowę kadencji. Przewodniczący reprezentuje Parlament na zewnątrz i w stosunkach z innymi instytucjami wspólnotowymi. Jest on wspomagany przez 14 wiceprzewodniczących. Zadanie przewodniczącego polega na kierowaniu całością prac Parlamentu Europejskiego i jego organów (Prezydium i Konferencja Przewodniczących) oraz prowadzeniu debat na posiedzeniach plenarnych. Co roku dwanaście sesji plenarnych odbywa się w Strasburgu, zaś sześć dodatkowych posiedzeń ma miejsce w Brukseli.
Przewodniczący czuwa nad przestrzeganiem Regulaminu PE i – występując w charakterze arbitra - zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wszystkich działań instytucji i jej organów.Przewodniczący reprezentuje Parlament w sprawach prawnych i wszelkich stosunkach zewnętrznych. Wypowiada się między innymi we wszystkich istotnych kwestiach międzynarodowych i składa propozycje zaleceń mających na celu wzmocnienie Unii Europejskiej. Podczas otwarcia każdego posiedzenia Rady Europejskiej przewodniczący Parlamentu wyraża stanowisko i przedstawia kwestie zajmujące uwagę Parlamentu, związane z konkretnymi tematami i punktami wpisanymi w porządek dzienny. Po złożeniu przez przewodniczącego podpisu pod budżetem Unii Europejskiej - po głosowaniu przez PE w drugim czytaniu - budżet ten może zostać wdrożony. Przewodniczący PE podpisuje wraz z przewodniczącym Rady wszystkie akty prawne podjęte w ramach współdecyzji.
Posłowie
Parlament Europejski składa się z 736 posłów, wybranych w 27 Państwach Członkowskich Unii Europejskiej. Od 1979 r. posłowie są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich na okres 5 lat.
Każde Państwo Członkowskie określa własną ordynację wyborczą, lecz stosuje identyczne zasady demokratyczne, to jest prawo do głosowania w wieku 18 lat (z wyjątkiem Austrii, której obywatele mogą głosować po ukończeniu 16 lat), równość płci i tajność głosowania. Wybory europejskie już teraz charakteryzuje pewna liczba wspólnych zasad. Należą do nich bezpośredni i powszechny charakter wyborów, zasada proporcjonalności i odnawialny pięcioletni mandat. Zgodnie z ogólną zasadą miejsca są podzielone proporcjonalnie do liczby mieszkańców każdego kraju. Każde Państwo Członkowskie posiada stałą liczbę miejsc: maksymalnie 99 a minimalnie - 5. Parytet między kobietami a mężczyznami: kobiety są coraz liczniej reprezentowane w Parlamencie Europejskim, stanowią nieco ponad 1/3 posłów. Poseł do Parlamentu Europejskiego europejski dzieli swój czas pracy między Brukselę, Strasburg i swój okręg wyborczy.
W Brukseli uczestniczy w posiedzeniach komisji parlamentarnych, grup politycznych, dodatkowych posiedzeniach plenarnych, a w Strasburgu bierze udział w dwunastu sesjach plenarnych. Oprócz wspomnianej działalności głównej poseł europejski musi oczywiście poświęcać swój czas również na działania w swoim okręgu wyborczym. Posłowie do Parlamentu Europejskiego tworzą grupy w zależności od poglądów politycznych i bez względu na narodowość.Posłowie do Parlamentu Europejskiego sprawują mandat w sposób niezależny. Ponieważ posłowie europejscy posiadają coraz większe uprawnienia, poprzez swoją działalność mają oni wpływ na wszystkie dziedziny życia codziennego obywateli: środowisko, ochronę konsumentów, transport, ale także na edukację, kulturę, zdrowie itp. Nowy Statut posła do Parlamentu Europejskiego wszedł w życie 14 lipca 2009 roku. Statut wprowadza jednolitą pensję poselską wypłacaną z budżetu UE i zapewnia większą przejrzystość wynagrodzenia posłów.
Grupy polityczne
Posłowie są członkami grup politycznych ; do grup wstępują bez względu na narodowość, w zależności od poglądów politycznych. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje 7 grup politycznych. Grupy określają własną organizację wewnętrzną powołując przewodniczącego (lub, w przypadku niektórych grup, dwóch współprzewodniczących), prezydium i sekretariat. W sali posiedzeń plenarnych miejsca są przydzielane posłom w zależności od ich przynależności politycznej, od lewej strony do prawej, po uzyskaniu zgody przewodniczących grup. Aby utworzyć grupę polityczną, potrzeba 25 posłów reprezentujących co najmniej jedną czwartą Państw Członkowskich. Przystępowanie do kilku grup politycznych jest zabronione. Niektórzy posłowie nie należą do żadnej grupy politycznej, są to posłowie niezrzeszeni. Przed każdym głosowaniem na posiedzeniu plenarnym grupy polityczne analizują sprawozdania opracowane przez komisje parlamentarne i wnoszą poprawki. Stanowisko przyjęte przez grupę jest ustalane w drodze porozumienia wewnątrz grupy, na żadnego posła nie można nałożyć obowiązku głosowania w określony sposób.
Komisje parlamentarne
Aby przygotować prace Parlamentu Europejskiego podczas posiedzeń plenarnych posłowie są przydzielani do stałych komisji, z których każda specjalizuje się w odrębnej dziedzinie. Każda z 20 komisji składa się z 24 - 76 posłów i każda posiada przewodniczącego, prezydium i sekretariat. Skład polityczny komisji odzwierciedla skład Parlamentu. Komisje parlamentarne odbywają posiedzenia raz lub dwa razy w miesiącu, w Brukseli, a ich obrady są jawne. W komisjach parlamentarnych, posłowie opracowują projekty legislacyjne i sprawozdania z własnej inicjatywy, wprowadzają poprawki i głosują nad nimi. Analizują propozycje Komisji i Rady oraz, w razie potrzeby, sporządzają sprawozdania, które są przedstawiane na posiedzeniach plenarnych. Parlament Europejski może również tworzyć podkomisje i specjalne komisje tymczasowe, które zajmują się konkretnymi problemami, lub komisje śledcze w ramach swoich kompetencji kontrolnych, które służą do badania doniesień o złym stosowaniu unijnych przepisów. Przewodniczący komisji koordynują prace w ramach Konferencji Przewodniczących Komisji.
Delegacje
Delegacje Parlamentu Europejskiego utrzymują stosunki z parlamentami krajów, które nie należą do Unii Europejskiej. Odgrywają one istotną rolę uczestnicząc w umacnianiu wpływów Europy za granicą .W Parlamencie istnieje 35 delegacji. Każda składa się z około piętnastu posłów. Wyróżnia się dwie kategorie delegacji Delegacje międzyparlamentarne mają za zadanie utrzymywanie stosunków z parlamentami krajów spoza Unii Europejskiej, które nie kandydują do przystąpienia. Wspólne komisje parlamentarne utrzymują stosunki z parlamentami krajów kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej lub parlamentami krajów stowarzyszonych ze Wspólnotą. Parlament uczestniczy również w 5 zgromadzeniach wielostronnych, które skupiają posłów i parlamentarzystów z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE), Basenu Morza Śródziemnego (EMPA), Ameryki Łacińskiej (EUROLAT), wschodnich krajów sąsiedzkich UE (EURONEST) oraz państw NATO. Przewodniczący delegacji koordynują ich prace w ramach Konferencji Przewodniczących Delegacji.
Organy polityczne
Konferencja Przewodniczących - określa ona organizację prac Parlamentu i wszystkie kwestie związane z ustalaniem programu prac legislacyjnych :
kalendarz i porządek dzienny posiedzeń plenarnych,skład komisji, delegacji i podział kompetencji między nimi, program prac legislacyjnych.
Odgrywa również istotną rolę w stosunkach Parlamentu Europejskiego z innymi instytucjami wspólnotowymi, państwami trzecimi i organizacjami pozawspólnotowymi. PrezydiumPrezydium składa się z przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, 14 wiceprzewodniczących i 5 kwestorów wybranych w roli obserwatorów przez zgromadzenie na odnawialny okres dwóch i pół roku.
Kieruje ono wewnętrznym funkcjonowaniem Parlamentu i odpowiada za :
preliminarz Parlamentu Europejskiego
organizację administracyjną i finansowąsekretariat i jego sekcje.
KwestorzyKwestorzy są odpowiedzialni za sprawy administracyjne i finansowe bezpośrednio dotyczące posłów, w zależności od zarządzeń Prezydium.
Pieciu kwestorów posiada głos doradczy w Prezydium.
Kwestorzy dbają, aby posłowie dysponowali infrastrukturą niezbędną do wykonywania mandatu.
Konferencję Przewodniczących tworzą przewodniczący Parlamentu Europejskiego i przewodniczący grup politycznych.
Sekretariat Generalny - Parlament Europejski jest wspomagany przez Sekretariat Generalny. Stojącemu na jego czele Sekretarzowi Generalnemu podlega około 4 600 urzędników pracujących w PE, wyłonionych w drodze konkursów we wszystkich krajach Unii.Grupy polityczne mają własnych współpracowników, zaś posłowie posiadają asystentów parlamentarnych. Parlament Europejski wyróżnia się na tle innych organizacji międzynarodowych koniecznością zapewnienia pełnej wielojęzyczności. Prace Parlamentu Europejskiego są prowadzone we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej; od rozszerzenia Unii o Rumunię i Bułgarię w 2007 r. i po nadaniu statusu oficjalnego językowi irlandzkiemu jest ich 23. Wszystkie dokumenty pojawiające się na sesji plenarnej powinny być przetłumaczone na 22 językI, gdyż w drodze wyjątku na język irlandzki tłumaczone są tylko dokumenty legislacyjne. Parlament Europejski zapewnia również obsługę w zakresie tłumaczeń ustnych, aby każdy poseł mógł wypowiadać się w języku ojczystym. Parlament Europejski jest zatem największym na świecie pracodawcą rekrutującym tłumaczy ustnych i pisemnych; 1/3 personelu jest zatrudniona w ramach tejże struktury. Sekretariat Generalny ma swoją siedzibę w Luksemburgu i w Brukseli.
Parlament a Komisja Europejska
Komisja Europejska stoi na straży Traktatów i jest organem wykonawczym Wspólnoty, działając w ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim. Komisja przedstawia, wyjaśnia i broni projektów aktów prawnych w komisjach parlamentarnych, musi również uwzględniać zmiany, o które wnioskuje Parlament. Komisja uczestniczy we wszystkich posiedzeniach plenarnych Parlamentu i na wniosek posłów udziela wyjaśnień na temat kierunku prowadzonych polityk. Komisja jest zobowiązana do udzielenia odpowiedzi na pisemne i ustne pytania posłów.
Parlament a Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej jest kolejnym organem prawodawczym Unii składającym się z ministrów Państw Członkowskich. Uczestniczy ona w pracach Parlamentu Europejskiego. Urząd Przewodniczącego pełnią kolejno wszystkie Państwa Członkowskie przez okres 6 miesięcy. Rada Unii Europejskiej– reprezentowana przez Przewodniczącego, może uczestniczyć we wszystkich debatach podczas posiedzeń plenarnych. Na początku każdego okresu urzędowania Przewodniczący Rady Unii Europejskiej przedstawia na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego swój program i podejmuje debatę z posłami europejskimi. Pod koniec sześciu miesięcy prezydencji Przewodniczący przedstawia Parlamentowi Europejskiemu bilans polityczny. Nie więcej niż cztery razy do roku Rada Europejska gromadzi szefów państw lub rządów Unii Europejskiej i Przewodniczącego Komisji. Wyznaczane są wówczas ogólne kierunki polityczne Unii Europejskiej. Po każdym szczycie europejskim Przewodniczący Rady Europejskiej przestawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z wyników swojej działalności.