Książki

Eseje o współczesnych ideach politycznych, kulturze i filozofii: Śmierć i polityka… Anty-Kundera… Co nam zostało z antykomunizmu… Koniec świata westernu… Niebezpieczne związki liberałów… Refleksje o kontrkulturze… Stalinizm jako przygoda literacka… Trzy konserwatyzmy… Społeczeństwo jako dom towarowy… Przed-nowoczesność, post-nowoczesność i ład liberalny… Miłosz i magnetyzm Nowej Wiary.

Najlepsze eseje z książek Bez gniewu i uprzedzenia i Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte.

• Wydawnictwo: Ośrodek Myśli Politycznej
• Rok wydania: 2006 

Raj przywrócony – politycznie niepoprawne eseje o liberalizmie, feminizmie, homoseksualistach, demokracji, prawach człowieka, celibacie, wojnie cywilizacji, intelektualistach...

"W Polsce niepodległej zawiedli się wszyscy ci, którzy sądzili, że wprowadzenie demokracji doprowadzi do uszlachetnienia przestrzeni życia zbiorowego. Polskie doświadczenie potwierdziło bowiem to, co uważni czytelnicy książek wiedzieli już od dawna: demokracja jest ustrojem brzydkim. Przemiany zrodziły wielkie rozczarowanie: język - zdegradowany w okresie komunistycznym – uległ w demokracji innym formom degradacji; podobnym procesom uległa wyobraźnia zbiorowa i indywidualna. Zewsząd atakują nas gusty i preferencje zwykłego człowieka, a ów człowiek – sądząc po jego gustach i preferencjach – jest bytem mało interesującym. Niektórzy przedstawiciele elity popadli z tego powodu w rozpacz, inni szukają kazuistycznych uzasadnień, by w tym człowieku widzieć mądrość i klasę, której on nie posiada, a jeszcze inni wzdychają za demokracją zrealizowaną i dojrzałą, w której – nie wiadomo dlaczego – ów nieinteresujący typ ulegnie czarownemu przekształceniu.

Ale cudowna transformacja chyba nie nastąpi. Obserwując inne demokracje można być pełnym obaw. Trzeba się liczyć z prawdopodobieństwem, iż człowiek demokratyczny – mimo licznych słabości i wad - nabierze coraz większej pewności siebie. Cnota pokory jeszcze długo nie będzie jego cnotą".

(Fragment tekstu „Demokratyczna brzydota”)

• Wydawnictwo: Ośrodek Myśli Politycznej
• Rok wydania: 2005 

Złośliwe demony społeczeństw liberalno-demokratycznych są mniej widoczne i trudniejsze do usunięcia, niż ich odpowiedniki w systemach totalitarnych czy autorytarnych. Niektórzy twierdzą, iż powinniśmy nauczyć się z nimi żyć, ponieważ są one stosunkowo poczciwe. Powinniśmy przeto przyzwyczaić się, a nawet zaakceptować głupią kulturę masową, historyczną amnezję, pornografię, atrofię więzi wspólnotowych, kult przemocy, pajdokrację, hiperlegalizm połączony z deprecjacją prawa, stałą obecność armii półmędrków, wulgarność smaku i języka. Ci, którzy tak twierdzą, straszą nas zwykle, iż przeciwdziałanie tym wszystkim rzeczom przyniesie jeszcze gorsze skutki.

• Wydawnictwo: Stalky
• Rok wydania: 1999 

Czasy wielkiej imitacji to kolejny tom felietonów, tym razem poświęconych zjawisku naśladownictwa, jakie charakteryzuje znaczną część polskiego życia i polskiej kultury. Autor wyśmiewa manię amerykanizacji języka i obyczaju, snobizm zachowań, powielanie schematów myślowych i wzorów kultury masowej. Przede wszystkim jednak stawia on pytanie: czy popadając w powszechną imitację nie marnujemy wielkiej szansy, jaką zdobyliśmy dzięki odzyskanej wolności?

• Wydawnictwo: Arcana
• Rok wydania: 1998 

Tom niniejszy zawiera kilkanaście szkiców opublikowanych przeze mnie w ciągu ostatnich lat w czasopismach krajowych i zagranicznych. Pogrupowałem je w trzy wyraźne oddzielne segmenty: pierwszy dotyczy dziedzictwa komunistycznego, drugi – odrzucenia metafizyki, jakie ma miejsce we współczesnej kulturze, trzeci – liberalizmu i jego obecności w dzisiejszej Polsce. Owe trzy segmenty nie są przypadkowe i nie wynikają z incydentalnego ułożenia się tekstów pisanych przy różnych okazjach. Obejmują one bowiem trzy problemy, które nie tylko są dla mnie ważne i którym poświęciłem sporo miejsca w eseistyce, ale które stanowią w moim przekonaniu najważniejsze wyznaczniki tego, co dzieje się w dzisiejszej kulturze i w dzisiejszym myśleniu.

• Wydawnictwo: Stalky
• Rok wydania: 1999 

Książka stanowi nową interpretację wielkiego sporu o tolerancję religijną, jaki toczył się od czasów Reformacji do Oświecenia. Autor analizuje koncepcje Erazma, Locke’a, Bayle’a, Woltera oraz licznych krytyków tolerancji, pokazując założenia, konsekwencje, często paradoksalne, rozmijające się z intencjami twórców.

• Wydawnictwo: Znak
• Rok wydania: 1997 

I kto tu jest ciemniakiem – to trzeci zbiór felietonów i szkiców Ryszarda Legutki. Obejmują one rozmaite tematy, od powrotu postkomunistów do władzy, po kulturę masową, stan polskiej szkoły i karę śmierci. Felietony są przenikliwe, zabawne, eleganckie w formie, a przede wszystkim niebanalne. Dają one inny i ciekawszy obraz polskiej rzeczywistości niż ten, do jakiego przyzwyczaiła nas większość publicystów.

• Wydawnictwo: Arcana
• Rok wydania: 1996 

Frywolny Prometeusz to drugi zbiór felietonów i szkiców Ryszarda Legutki. Pierwszy – opublikowany przed dwoma laty pod tytułem Nie lubię tolerancji – spotkał się z ogromnym odzewem wśród czytelników. Prezentowany zbiór jest zapisem faktów i zjawisk składających się na dzieje polskiego społeczeństwa po obaleniu komunizmu.

• Wydawnictwo: Arcana
• Rok wydania: 1995