Poseł do Parlamentu Europejskiego prof. Ryszard Legutko złożył interpelację do Komisji Europejskiej w sprawie walki z przejawami polskości na Litwie. W imieniu komisji odpowiedzi udzielił komisarz Johannes Hahn.
Treść zapytania:
Na Liwie trwa narastająca walka z przejawami polskości. Litewski sąd zdecydował w ostatnich tygodniach o karaniu Polaków wywieszających tablice z polskimi nazwami ulic.
Zapis o dwujęzycznych tablicach z nazwami ulic obowiązywał do roku 2010 (do tego roku obowiązywała ustawa z roku 1989). Obecnie władze Litwy nie uchwaliły nowej ustawy o mniejszościach narodowych.
Zwracam się do Komisji z zapytaniem:
Czy według Komisji Litwa postępuje zgodnie z prawem w zakresie ochrony praw mniejszości narodowych?
Odpowiedź udzielona przez komisarza Johannesa Hahna:
Komisja przywiązuje wielką wagę do ochrony różnorodności językowej, uznając bogate i zróżnicowane dziedzictwo europejskich kultur i języków za nieodłączny element naszej tożsamości. Poszanowanie tej różnorodności jest zapisane w art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).
Zgodnie z art. 2 TUE poszanowanie praw osób należących do mniejszości jest jedną z podstawowych wartości UE, wspólnych dla wszystkich państw członkowskich. Ponadto art. 21 i 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zakazują dyskryminacji ze względu na przynależność do mniejszości narodowej i przewidują poszanowanie przez Unię różnorodności kulturowej, religijnej i językowej. Komisja nie posiada jednak uprawnień ogólnych w odniesieniu do mniejszości. Komisja nie posiada także uprawnień w zakresie definiowania mniejszości narodowych, uznawania ich statusu, ich prawa do samostanowienia i autonomii ani posługiwania się językami regionalnymi lub językami mniejszości. Kwestie te należą do kompetencji państw członkowskich. Postanowienia Karty mają zastosowanie do państw członkowskich wyłącznie gdy wdrażają one prawo Unii.
Na szczeblu europejskim ochronę praw do zachowania tożsamości narodowej, języka i kultury zapewnia Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych z dnia 1 lutego 1995 r., której Litwa jest stroną. W zakres mandatu Rady Europy wchodzi między innymi monitorowanie stosowania postanowień tej konwencji.