Posłowie do Parlamentu Europejskiego Ryszard Legutko, Jadwiga Wiśniewska, Zbigniew Kuźmiuk, Karol Karski oraz Ryszard Czarnecki złożyli zapytanie skierowane do Rady Europejskiej dot. wyroku niemieckiego sądu ws. „polskich obozów śmierci”.
Treść zapytania :
19 lipca 2018 roku Federalny Trybunał Sprawiedliwości w Niemczech orzekł, że telewizja ZDF nie musi przepraszać byłego więźnia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Auschwitz, 96-letniego Karola Tendery, za użycie sformułowania „polskie obozy zagłady”.
Tym samym, wykorzystując art. 45 w związku z art. 34 rozporządzenia Bruksela I (1215/2012), Trybunał anulował wykonalność wyroków polskiego Sądu Apelacyjnego w Krakowie oraz niemieckiego Wyższego Sądu Krajowego w Koblencji uznając, że wyrok polskiego sądu nie może być egzekwowany na terenie Niemiec, gdyż jest „oczywiście sprzeczny” z niemieckim porządkiem publicznym, ponieważ narusza zasadę wolności słowa, gwarantowaną przez niemiecką konstytucję.
Istnienie niemieckich nazistowskich obozów zagłady na terytorium Polski jest niepodważalnym faktem historycznym. W związku z tym pytamy Radę:
1) Czy użycie przez niemiecki Trybunał specjalnej klauzuli (art.45) wymagającej „oczywistej sprzeczności” z porządkiem publicznym danego państwa w celu zakłamywania historii jest w tym wypadku dopuszczalne i nie stanowi poprzez taką wykładnię nieakceptowalnego nadużycia prawa?
2) W tym wypadku niemiecki sąd stawia konstytucyjną zasadę wolności słowa ponad niezaprzeczalnymi faktami historycznymi. Czy używanie w mediach nieprawdziwych określeń, takich jak „polskie obozy zagłady”, może być uznane za uzasadnione dla ochrony niemieckiego porządku publicznego?
Odpowiedź :
Rada nie wypowiada się na temat orzeczeń wydawanych przez organy sądownicze państw członkowskich. Jeśli chodzi o rozporządzenie Bruksela I bis, Rada chciałaby podkreślić, że zgodnie z jego art. 79 Komisja do dnia 11 stycznia 2022 r. ma przedstawić sprawozdanie ze stosowania tego rozporządzenia oraz, w odpowiednich przypadkach, propozycje jego zmian.
Rada pragnie przypomnieć, że Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Rada zdecydowanie sprzeciwia się wszelkim formom rasizmu, antysemityzmu i ksenofobii. W UE obowiązuje decyzja ramowa w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych[1], która określa ramy wspólnego reagowania na rasistowską mowę nienawiści i rasistowskie przestępstwa z nienawiści. Zobowiązuje ona państwa członkowskie do karania publicznego nawoływania – także w internecie – do przemocy lub nienawiści skierowanej przeciwko grupie osób, którą definiuje się według koloru skóry, religii, pochodzenia albo przynależności narodowej lub etnicznej.
Rada chciałaby także przypomnieć, że Unia to obszar wspólnych wartości, których nie da się pogodzić ze zbrodniami przeciwko ludzkości i zbrodniami wojennymi, w tym zbrodniami popełnionymi przez reżimy totalitarne. Każde państwo członkowskie stosuje własne podejście do tych kwestii, ale aby pojednanie było możliwe, pamięć o takich zbrodniach musi być pamięcią zbiorową i wspólną – w miarę możliwości dla nas wszystkich – i przez nas wszystkich pielęgnowaną[2].
[1] Decyzja ramowa Rady 2008/913/WSiSW (Dz.U. L 328 z 6.12.2008).
[2] Zob. „Program sztokholmski – Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli” (Dz.U. C 115 z 4.5.2010, s. 8).
