68. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

Dźwiękiem syren w godz. „W” oraz uroczystościami pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego, na Wojskowych Powązkach i wolskim Cmentarzu Powstańców Warszawy stolica uczci w środę 68. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Powstanie wybuchło 1 sierpnia 1944 r., miało trwać 2-3 dni. Zakończyło się kapitulacją po 63 dniach zaciętych walk. Polski rząd w Londynie oraz władze Polskiego Państwa Podziemnego powstanie przeciw Niemcom przygotowywały od kilku lat.

1 sierpnia 1944 r., w godzinie „W”, 45-tysięczny Warszawski Okręg AK rozpoczął walkę o stolicę. Tylko co dziesiąty powstaniec miał broń. Już w pierwszych dniach do walczących przyłączali się mieszkańcy miasta. Powstańców wspierały też ugrupowania, które nie uznawały zwierzchnictwa Polskiego Państwa Podziemnego – Narodowe Siły Zbrojne i prosowiecka Armia Ludowa.

W pierwszych dniach sierpnia powstańcom udało się opanować znaczną część miasta, zwłaszcza Śródmieścia – m.in. Wytwórnię Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki, więzienie przy ul. Daniłłowiczowskiej, Prudential (obecnie hotel Warszawa), Pocztę Główną, Elektrownię na Powiślu. Zajęli też część Żoliborza, Stare Miasto, Powiśle, Mokotów i trzy enklawy na Ochocie. Zacięte walki toczyły się na Woli, Okęciu, Bielanach i na terenie Cytadeli Warszawskiej. 8 sierpnia rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja „Błyskawica”.

W pierwszych dniach sierpnia ataki powstańców odpierało 20 tys. żołnierzy i policjantów niemieckich. 4 sierpnia Niemcy wspierani przez sformowany z posiłków, dodatkowy 25-tysięczny korpus gen. Ericha von dem Bacha, rozpoczęli systematyczne tłumienie powstania.

W pierwszej połowie sierpnia powstańcy po krwawych walkach zostali wyparci m.in. z Woli. Na początku września padło Stare Miasto, a potem Powiśle. W zajmowanych dzielnicach hitlerowcy brutalnie rozprawiali się nie tylko z powstańcami. Rozpoczęło się masowe mordowanie mieszkańców stolicy i systematyczne niszczenie miasta w myśl rozkazu Himmlera: „Warszawa ma być zrównana z ziemią”.

Pod koniec września ustały walki na Mokotowie i Żoliborzu, broniło się jeszcze Śródmieście. 2 października Powstanie skapitulowało.

Straty powstańców wyniosły około 40 tys. zabitych i rannych; zginęło około 180 tys. cywilów. Poległo lub zaginęło również ok. 2,3 tys. żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego gen. Zygmunta Berlinga, którzy usiłowali pomóc walczącej stolicy. Ponad 15 tys. uczestników Powstania znalazło się w niewoli niemieckiej. Uległa zniszczeniu prawie jedna czwarta zabudowy stolicy. Po upadku Powstania i wypędzeniu z miasta jego mieszkańców Niemcy przystąpili do systematycznego burzenia stolicy. 17 stycznia 1945 r. do opustoszałej i wypalonej Warszawy wkroczyła Armia Czerwona.

Niezalezna.pl/PAP 

zdjęcie: Powstanie Warszawskie: Żołnierze z Batalionu „Czata 49” na Woli, wyciągają z zasobników zrzutowe miotacze przeciwpancerne „PIAT”. Trzeci od lewej stoi kpr. pchor. Andrzej Maringe „Andrzej”, w środku siedzi kpr. pchor. Stanisław Potworowski „Potwór”; źródło: Wikimedia Commons/Jerzy Piorkowski (1957) Miasto Nieujarzmione, Warszawa: Iskry, ss. 149 no ISBN; (źródło: kolekcja Jerzego Świderskiego, autor nieznany), Antoni Przygoński (1980) Powstanie Warszawskie w sierpniu 1944 r.; Tom 2, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe ISBN 83-01-00293-X; autor nieznany

Podziel się swoją opinią

Zapisz się do newslettera

Dołącz do naszej społeczności, aby być jednym z pierwszych informowanych o moich inicjatywach, projektach i działaniach w Parlamencie Europejskim - zapisz się teraz do newslettera!